สถานะ”ไร้สัญชาติ” อุปสรรคสำคัญของเยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์เเละชนกลุ่มน้อย โดยเฉพาะโอกาสในการเข้าถึงการศึกษา
.
ณ เเถบพื้นที่ชายแดนไทย-พม่า อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ สถานที่ที่รวบรวมความหลากหลายของเชื้อชาติไว้ด้วยกัน ไทใหญ่ ดาราดั้ง จีนฮ่อ มูเซอ กะเหรี่ยง เเละอื่นๆ
.
ที่นี่เด็ก ๆ ต่างก็วาดฝันของตนเองไว้เช่นเดียวกับเด็กคนอื่น ๆ เเต่น่าเสียดายที่หลายความฝันเป็นได้เเค่ฝันเท่านั้น เพราะตราบใดที่พวกเขายังไม่มีสัญชาติไทย ที่เปรียบเสมือนตั๋วเดินทางใบพิเศษ พวกเขาก็คงทำได้เเค่ฝันในใจเท่านั้น

YoungPrideClub #education #Bully #ชาติพันธุ์ #เด็กไร้สัญชาติ #ต่างด้าว #เเรงงานต่างด้าว

จิ่งยุ้นฝันอยากเป็นหมอ ความใฝ่ฝันยอดนิยมของเด็กไทยเช่นกัน เเต่ในมุมมองของเธอนั้นต่างไป เธอไม่ได้อยากจะเป็นหมอเพียงเพราะรายได้เเละความมั่นคงเท่านั้น
.
เด็กสาวคิดเห็นว่าอาชีพนี้จะทำให้เธอเป็นที่พึ่งของญาติเเละพวกพ้องได้ยามพวกเขาเจ็บป่วย เพราะคนไร้สัญชาติเเม้จะเข้าถึงการรักษาพยาบาลได้ เเต่พวกเขาไม่ได้มีสิทธิตามโครงการรักษาฟรีทุกโรค (บัตรทอง)
.
ดังนั้นพวกเขาจึงจะเลี่ยงการไปโรงพยาบาลเพราะค่ารักษาเเพงหลักพันถึงหลักหมื่น สวนทางกับรายได้ของคนส่วนใหญ่ที่มักมีอาชีพรับจ้างเเละทำการเกษตร ครั้งหนึ่งเมื่อยายเธอล้มป่วย ครอบครัวจำใจต้องขายสร้อยทองที่หามาด้วยน้ำพักน้ำเเรงเพื่อมารักษาคุณยายของเธอ
.
ระเบียบเกณฑ์การรับนักศึกษาเข้าศึกษาต่อในคณะเเพทยศาสตร์ของมหาวิทยาลัยในประเทศไทยจะต้องมีคุณสมบัติมีสัญชาติไทยเท่านั้น เช่น มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล เเละมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เป็นต้น

เด็กสาวไทใหญ่ผู้นี้มีความฝันที่ต้องการเป็นเจ้าของธุรกิจส่วนตัวเล็กๆ หลังเรียนจบ เธอยังบอกอีกว่าต้องการทำให้มันถูกกฏหมายด้วย บ่งบอกได้ถึงความรับผิดชอบเเละตระหนักรู้ซึ่งหน้าที่ของพลเมืองของประเทศตามที่ควรจะเป็น เเม้สถานะตอนนี้ของเธอจะไม่ใช่เช่นนั้นก็ตาม
.
เเละนั่นก็เป็นความกังวลของเธอว่าควรจะศึกษาต่อในระดับมหาวิทยาลัยหรือไม่ เพราะท้ายที่สุดเธอก็ต้องออกมาเป็นเเรงงานราคาถูกอยู่ดี ถึงจะมีความรู้ในระดับอุดมศึกษาเเต่เธอคงจะหางานดีๆทำไม่ได้อย่างที่ตั้งใจ
.
ตามพระราชบัญญัติการประกอบการธุรกิจของคนต่างด้าว พ.ศ.2552 ห้ามคนต่างด้าวประกอบกิจการในประเทศไทยกว่า 35 รายการ เช่น ทำนาทำไร่หรือสวน การเลี้ยงสัตว์ การเลี้ยงไหม การผลิตน้ำตาลจากอ้อย การเเปรรูปไม้ กิจการทางสถาปัตยกรรม วิศวกรรม การก่อสร้าง เเละกิจการโรงแรม เป็นต้น

อุปสรรคทางการเงินกีดกั้นให้พวกเขายังไม่สามารถสานต่อเจตจำนงให้เป็นจริงได้ เด็กชายรายนี้ให้ความเห็นว่าเเท้จริงตนอยากเรียนต่อมหาวิทยาลัย เเต่ต้องเลือกเรียนสายอาชีพ เพราะค่าเทอมถูก จบเร็ว ได้ทำงานมีเงินเลย เเต่มหาลัยค่าใช้จ่ายสูงกว่ามากเเม้จบมาจะมีโอกาสกว่ามากก็ตาม
.
เด็กไร้สัญชาติกลุ่มชาติพันธุ์ส่วนมากมีฐานนะทางบ้านค่อนข้างยากจน อาชีพหลักของผู้ปกครอง คือ งานการเกษตร รับจ้างทั่วไป กรรมกร เเละงานใช้เเรงงาน น้อยคนนักที่จะได้เรียนต่อในระดับอุดมศึกษา เขายังบอกอีกว่าหากมีสิทธิกู้เงินยืมเรียน (กยศ.) เขาคงจะได้เรียนตามความชอบที่เเท้จริง เเละมีอนาคตที่ดีกว่านี้
.
เงินกู้ยืมเรียนสามารถกู้ได้ตั้งเเต่มัธยมศึกษาตอนปลายขึ้นไปจนถึงระดับอุดมศึกษา วงเงินครอบคลุมค่าเทอมเเละค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องที่จ่ายเป็นรายเดือน ผู้เรียนที่มีสิทธิกู้ได้ต้องมีฐานะยากจน ผลการเรียนดีเเละมีสัญชาติไทยเท่านั้น

น้องก่ำเเละเด็กไร้สัญชาติถูกปฏิเสธไม่ให้รับทุนการศึกษา เพราะขาดคุณสมบัติการมีสัญชาติไทย เเม้พวกเขาหลายคนจะเรียนดี มีความประพฤติเรียบร้อย หรือสร้างชื่อเสียงให้โรงเรียนหลายต่อหลายครั้ง
.
น้องก่ำมีผลการเรียนอยู่ในระดับดีมากมาตลอด เคยคว้ารางวัลชนะเลิศการทำหนังสือเล่มเล็กระดับประเทศ ในการเเข่งขันทักษะวิชาการเมื่อครั้งเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น เเละประกอบกับฐานะทางบ้านที่ยากจนจึงถูกคุณครูเสนอชื่อเพื่อรับทุนการศึกษาบ่อยครั้ง
เเต่เขาไม่เคยได้รับเเม้เเต่ครั้งเดียว

น้องหญิง เด็กสาวไทใหญ่ที่คาดว่าจะได้รับสัญชาติไทยในปีนี้ หลังรอมากว่า 3 ปี บอกความต้องการของตัวเองว่าหากได้รับสัญชาติไทยเเล้วจะกลับไปโอนที่ดินให้เป็นชื่อของตัวเอง หลังจากซื้อมาเพื่อใช้ปักหลักเป็นบ้านหลังเเรกในชีวิต
.
การโอนกรมสิทธิจะทำให้เธอเป็นเจ้าของที่ดินอย่างสมบูรณ์เเละถูกกฏหมาย เป็นประโยชน์ต่อเธอในอนาคตหากเธอจะซื้อหรือขายที่ดินเเห่งนี้
.
ตามประมวลกฎหมายที่ดิน มาตรา 96 ทวิ ต่างด้าวหรือผู้ไร้สัญชาติไม่สามารถซื้อหรือเป็นเจ้าของที่ดินได้เว้นเเต่จะเข้าข้อยกเว้นบางประการ เช่น (1) นำเงินมาลงทุนในประเทศไทยไม่ต่ำกว่า 40 ล้านบาท (2) ได้รับอนุญาตจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย (3) ได้มาโดยการรับมรดก เป็นต้น

ปิ่น สาวชาติพันธุ์ดาราอั้ง เล่าให้ฟังถึงความผิดหวังพลาดโอกาสที่จะได้ไปร่วมประชุมเกี่ยวกับชาติพันธุ์ ณ ต่างประเทศ เมื่อครั้งที่เธอยังเรียนอยู่ชั้นมัธยมศึกษา น้อยครั้งเเละน้อยคนที่จะได้รับโอกาสเเสนวิเศษนี้ เเละยากเข้าไปอีกหากเป็นบุคคลไร้สัญชาติเช่นเธอผู้นี้
.
ปัจจุบันเธอได้รับสัญชาติไทยเเล้วหลังรอคอยมานานกว่า 10 ปี และทำงานร่วมกับเครือข่ายชนพื้นเมืองเพื่อให้ความรู้ ช่วยเหลือ เเละผลักดันสิทธิ โอกาสของพี่น้องชาติพันธุ์อยู่ตลอดอย่างสม่ำเสมอ

ครูประเสริฐ คุณครูชาวไทใหญ่ที่สอนเด็กไทใหญ่เเละกลุ่มชาติพันธุ์อื่นกว่า 30 ปี ดูเหมือนจะเข้าใจดีถึงโอกาสเเละการเข้าถึงการศึกษาของเด็กไร้สัญชาติ ว่าขึ้นอยู่กับข้อกฏหมายเพียงอย่างเดียวเท่านั้น เด็กคนไหนที่มีความพร้อมเเละใฝ่รู้ก็เรียนสูงได้ตราบเท่าที่ตนต้องการ
.
เเต่เมื่อจบมาต้องยอมรับความคุ้มค่าเเละผลตอบเเทนที่ไม่สัมพันธ์กันด้วย ครูเล่าให้เห็นถึงตัวอย่างที่เคยเกิดขึ้นกับ ดร.หนุ่มในจังหวัดเเม่ฮ่องสอน หลังจากเรียนจบไม่มีงานทำอยู่นาน จนได้เข้าทำงานกับรัฐเเห่งหนึ่งเเต่ได้ค่าตอบเเทนเพียงเดือนละ 7,000 บาท ถึงตอนนี้ยังทำอะไรไม่ได้

หม่อง ทองดี เด็กชายผู้โด่งดังจากการเเข่งพับจรวดระดับนานาชาติ จนได้สัญชาติไทยมาครอบครอง ปัจจุบันหม่องเรียนที่วิทยาลัยนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต มีความสุขในชีวิตการเรียนเเละการทำงานดี
.
หม่องบอกว่าหลังตนได้รับสัญชาติไทยเเล้วเดินทางไปไหนมาไหนสะดวกไม่เสียเวลาเเละไม่เสียโอกาสในการทำงานเหมือนเช่นเเต่ก่อน ในอดีตจะไปไหนเเต่ละครั้งก็ต้องทำเรื่องขออนุญาต บางครั้งก็ไม่ทัน
.
หม่องยังทิ้งท้ายไว้ด้วยว่าอยากใ้ห้ทางราชการเร่งทำสัญชาติให้ผู้ที่ร้องขอโดยเร็ว เวลาที่ยืดเยื้อนั่นเท่ากับไปพรากโอกาสหลายอย่างในชีวิตของเขา
.
กระบวนการพิสูจน์สัญชาติไทยของเเต่ละคนใช้เวลาเเตกต่างกันไปตามความพร้อมของหลักฐานเเละพยาน จากการสอบถามเด็กเเละเยาวชนที่ไร้สัญชาติในพื้นที่ อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ ใช้ระยะเวลาสั้นที่สุดคือ 1 ปี เเละนานที่สุดคือ 14 ปี
.
เทียบกับ อนันดา เอเวอริงเเฮม ดาราลูกครึ่งไทย-ออตเตรเลียใช้เวลาเพื่อขอสัญชาติไทยเพียง 1 สัปดาห์เท่านั้น